هگمتانه، گروه گفت‌وگو: مسیر ریلی همدان ـ مشهد از پرترددترین مسیرهای ریلی کشور به شمار می‌آید و راه‌آهن غرب کشور به عنوان قطب بارگیری غلات در شبکه ریلی شناخته می‌شود که ظرفیت خوبی فراهم شده است.
به گزارش هگمتانه؛ شهر همدان از جمله شهرهای گردشگری ایران است که قابلیت جذب گردشگران بسیاری را دارد، چنین شهری مسلما نیاز به مراکز حمل و نقلی قوی دارد، یکی از این مراکز حمل و نقل که کمک بسیاری در کاهش حجم ترافیک جاده‌ها می‌کند، راه آهن است.
در سال 1396 ایستگاه راه‌آهن همدان افتتاح شد و در حال حاضر مسیر ریلی همدان به مشهد به یکی از پر ترددترین مسیرهای ریلی کشور تبدیل شده است و هرسال تعداد زیادی از مردم همدان با خرید بلیت قطار همدان ـ مشهد به پایتخت معنوی ایران سفر می‌کنند.
ایستگاه راه‌آهن همدان به عنوان ایستگاه مرکزی راه‌آهن غرب کشور در 12 کیلومتری میدان امام(ره) در مرکز شهر همدان و در نزدیکی روستایی به نام رباط شورین قرار دارد. این ایستگاه نوپا که در زمینی به مساحت 11 هزار و 312 مترمربع ساخته شده است، در 18 اردیبهشت سال 1396 افتتاح شد.
با توجه به فاصله زیاد ایستگاه راه‌آهن همدان با مرکز این شهر، طبق قول مسؤولان در آینده نزدیک قرار است این ایستگاه مسافربری به داخل شهر همدان انتقال پیدا کند و ایستگاه فعلی به عنوان ایستگاه باربری مورد استفاده قرار بگیرد که در حال حاضر از این ایستگاه هم برای جابه‌جایی مسافر و هم انتقال بار استفاده می‌شود.
ایستگاه راه‌آهن همدان دارای زیر بنای وسیع و بزرگی است و از ساختمان‌های مختلفی تشکیل شده که می‌توان به ساختمان اصلی پایانه مسافربری، نگهبانی، نمازخانه، ساختمان پلیس، پست برق، منبع زمینی آب 1000 مترمکعبی، خوابگاه لوکوموتیوران‌ها، علائم و ارتباطات، دپوی تعمیرات، منابع سوخت و سکوی سوخت‌گیری قطارها، سالن اصلی، اداری و خدماتی، تاسیسات و فضای سرپوشیده اطراف اشاره کرد.
برای اینکه بیشتر با ظرفیت راه‌آهن همدان آشنا شویم و از آینده این حمل و نقل ریلی بدانیم به سراغ سید سعید ابراهیم نژاد؛ مدیرکل راه‌آهن غرب کشور رفتیم و گپ‌وگفتی داشتیم که در ادامه می‌خوانید.
 آقای ابراهیم نژاد؛ بفرمایید قطار ریلی همدان شامل چه مسیرهایی می‌شود؟
در حال حاضر قطار همدان دارای دو مسیر یکی به سمت تهران و دیگری سنندج است، ایستگاه‌های مسیر تهران این خط آهن متشکل از ایستگاه‌های همدان، کوریجان، فامنین، امیر آباد، تجرک، گوجه منار، نوبران، رازقین، ساوه، مامونیه و شهدای پرندک است که در این بین همدان ایستگاه اصلی و مرکزی به حساب می‌آید و ساوه یکی دیگر از ایستگاه‌های مهم این خط آهن است که ساوه را به همدان متصل می‌کند.
راه آهن همدان ـ سنندج شامل سه قطعه و از سمت همدان به سنندج دارای هفت ایستگاه شامل بهار، آق‌بلاغ، دوسر، قروه، آونگان، قروه، دهگلان و سنندج است.
طول قطعه یک این پروژه 64.5 کیلومتر، قطعه دوم 56 کیلومتر و قطعه سوم 29.5 کیلومتر بوده و این خط راه‌آهن یک خطه، دارای 2524 متر پل است.
 قطار همدان به دو بخش مسافری بری و باری تقسیم می‌شود؟
بله؛ همدان هم قطار باری و هم مسافربری دارد و هر روز هم یک قطار با ظرفیت 400 مسافر از همدان به سمت مشهد و یک قطار نیز با همین ظرفیت از مشهد به سمت همدان حرکت می‌کند.
روزهای سه‌شنبه و جمعه علاوه بر قطار همدان- مشهد یک قطار دو سویه دیگر در مسیر تهران- همدان- سنندج نیز تردد می‌کند و قطار باری هم با ایستگاه کوریجان فعال است و بسته به روزی که بارگیری انجام می‌دهد، حرکت دارد.
عمده محمولاتی که در منطقه غرب راه‌آهن بارگیری می‌شود، در ایستگاه کوریجان غلات است که ممکن است قطار تا روزی سه هزار تن هم بارگیری شود.
در سال‌های گذشته انتقال غلات به سایر استان‌ها به عنوان یک چالش مطرح می‌شد که با ایجاد زیرساخت‌های لازم در ایستگاه باری کوریجان طی دوسال گذشته غلات همدان از طریق راه‌آهن ریلی به سایر استان‌ها از جمله سیستان و بلوچستان، زاهدان، خراسان، مازندران و کرمان منتقل می‌شود که این انتقال تا پایان فصل برداشت غلات ادامه خواهد داشت.
ایستگاه باری کوریجان موجب افزایش تناژ بارگیری و تن کیلومتر مبداـ مقصد راه آهن شده است، یعنی راه‌آهن غرب به نوعی به عنوان قطب بارگیری غلات در شبکه ریلی شناخته شده است.
 ضرورت دارد این ریل باری ارتقا یابد؟
اگر شرایط به گونه‌ای باشد که احساس کنیم نیاز به ارتقا سایت تخلیه و بارگیری است، حتما این کار را انجام خواهیم داد.
از زیرساخت ریلی همدان بگویید، برنامه‌ای برای ارتقای آن وجود دارد؟
ارتقای زیرساخت ریلی تا زمان ساخت، مربوط به حوزه شرکت زیرساخت است و بعد از اینکه به بهره‌برداری رسید، تحویل راه‌آهن به عنوان بهره‌بردار می‌شود و بقیه مسؤولیت‌ها به عهده ماست که به فراخور ما نیز اقداماتی انجام می‌دهیم.
چه برنامه‌ای برای توسعه خطوط ریلی وجود دارد؟
مهمترین برنامه توسعه پروژه راه آهن همدان ـ ملایر است که برعهده شرکت ساخت بوده است.
 آبان ماه سال گذشته قطار ریلی همدان سنندج افتتاح شد، در حال حاضر در چه وضعیتی قرار دارد؟
خوشبختانه راه‌آهن همدان ـ سنندج خیلی زود به اهداف پیش‌بینی شده نزدیک شده و هفته‌ای دو قطار مسافری به سمت سنندج حرکت می‌کند که از تهران حرکت می‌کند و همدان 20 دقیقه توقف دارد تا به سمت سنندج حرکت کند.
این راه‌آهن روزهای سه‌شنبه و جمعه در حوزه بار فعال است که غلات، سیمان و کلینکر سیمان از منطقه سنندج بارگیری و به شبکه ریلی و ایستگاه‌هایی که مدنظر سازمان غله بوده ارسال می‌شود.
 اهداف مورد نظر در حوزه راه‌آهن همدان چیست؟
وظایف راه‌آهن به عنوان یک بنگاه اقتصادی برای جابه‌جایی بار و مسافر تعریف شده است و ما تمام ایستگاه‌های طول مسیر تهران ـ همدان و همدان ـ سنندج را با توجه به سیاست‌هایی که سالانه از طریق ستاد مرکزی ابلاغ می‌شود، پیگیری می‌کنیم.
ایستگاه‌هایی که در مسیر است برای بارگیری محمولات ریل پسندی که در منطقه وجود دارد و نیز جایه‌جایی مسافر با توجه به شرایط و امکانات موجود، هدف‌گذاری می‌شود.
 ایستگاه مرکزی راه‌آهن همدان کی راه‌اندازی می‌شود؟
ایستگاه فعلی راه‌آهن همدان با تخصیص بودجه و پرداخت نقدینگی به پیمانکار شرکت ساخت، تحویل داده شده که با پیگیری‌های صورت گرفته این پروژه تا پایان شهریورماه تکمیل و بهره‌برداری می‌شود.
این ایستگاه از نظر وسعت و زیبایی در کشور بی‌نظیر است چرا که تنها دو ایستگاه بدین شکل در کشور وجود دارد.
 در حال حاضر فعالیت قطار مسافربری مشهد به چه صورت است، آیا هر روز مسافر دارد؟
بله؛ هر روز مسافر به سمت مشهد وجود دارد، قرار بود یک روز در میان باشد اما با پیگیری‌هایی که از طریق مدیران و نمایندگات استان در مجلس شورای اسلامی صورت گرفت، مدیرعامل راه‌آهن دستور ویژه دارد که ظرفیت ارتقا یابد.
در حال حاضر این امکان برای مردم استان همدان فراهم است که هر روز با قطار به سمت مشهد حرکت کنند و در حال حاضر هر روز یک قطار با ظرفیت 400 نفر به سمت مشهد و یک قطار از مشهد به سمت همدان حرکت می‌کند.
 برنامه‌ای هست که جز مشهد مسیرهای ریلی دیگری در همدان فعال باشد؟
خیر؛ فعلا برنامه خاصی وجود ندارد اما برنامه بر این است که کیفیت قطار همدان ـ مشهد افزایش یابد، یعنی با دستور مدیرعامل راه‌آهن کشور قطار پنج‌ستاره همدان به مشهد بهره‌برداری می‌شود که فکر می‌کنم در کوتاه مدت این امکان فراهم شود و مردم همدان از این امکان بهره‌مند شوند.
 برخی از مردم همدان به خاطر اینکه قطار همدان توسط تهرانی‌ها و مشهدی‌ها چارتر می‌شوند، نمی‌توانند بلیت قطار تهیه کنند و مسافران این استان‌ها بهره می‌برند، برای ساماندهی این امر چاره‌ای اندیشیده شده است؟
ظرفیت قطار همدان 400 نفر است و شاید برای هر صندلی هم تقریبا سه نفر متقاضی داشته باشیم که مردم از آن استفاده کنند.
سیستم فروش بلیت قطار به نحوی است که همه می‌توانند از طریق اینترنت و آژانس‌های مسافرتی خرید کنند، البته این ظرفیت400 نفر پاسخگوی همه متقاضیان نخواهد بود و قاعدتا آنهایی که برنامه‌ریزی کرده‌اند، با دسترسی به سیستم پیش‌فروش می‌توانند بلیت خود را زودتر تهیه کنند اما اینکه از مشهد یا استان‌های دیگر بلیت همدان تهیه می‌‌شود به این معنی است که ما هم می‌توانیم قطار شیراز یا اصفهان و یا سایر استان‌ها را از همدان تهیه کنیم و بستری در کشور فراهم است که تمام مردم ایران به این امکانات دسترسی داشته باشند و اختصاصا برای مردم همدان نباشد.
شاید یک مسافر بخواهد از استان دیگر به همدان بیاید و بازدیدی از این شهر داشته باشد و اختصاصا بومی یا ساکن همدان نباشد و چطور باید بلیت قطار تهیه کند، بپذیریم سیستم آنلاین رضایتمندی در کل شبکه ایجاد می‌کند و از طرفی هم ممکن است با توجه به محدودیت نارضایتی هم ایجاد کند اما کلیات آن این است که طبق دستور مدیرعامل ما چارتر نداریم و کل ظرفیت سیستمی است و همه می‌توانند به آن دسترسی پیدا کنند هرچند ظرفیت محدود است و تمام متقاضیان نمی‌توانند بلیت تهیه کنند.
 برنامه‌ای هست که ظرفیت قطار همدان افزایش یابد و بیشتر از 400 نفر بشود؟
خیر؛ در حال حاضر راه‌آهن برنامه‌ای ندارد و فعلا هم یک قطار است تا ببینیم بعدا چه تصمیمی گرفته خواهد شد.
 همدان طی ایام اربعین حسینی قطاری به سمت کربلا خواهد داشت؟
خیر؛ فعلا در برنامه راه آهن نیست که از همدان به سمت کربلا زائر داشته باشد و بیشتر از سمت شلمچه و بصره کار انجام می‌شود.
ممنون از اینکه وقتی را به ما اختصاص دادید، اگر صحبت پایانی دارید، بفرمایید
ممنون از اینکه به موضوع راه‌آهن پرداختید و دغدغه این را دارید و اما باید گفت خوشبختانه ما در محیطی قرار گرفتیم که هر روز میزبان زائران امام رضا(ع) هستیم و در مسیر برگشت هم معمولا سعی می‌کنیم زائران امام حسین(ع) را بدرقه کنیم که به سمت مشهد بروند.
به نوعی خارج از اینکه خود را کارمند راه‌آهن می‌دانیم، خادم ائمه اطهار(ع) ویژه امام حسین(ع) وامام رضا(ع) می‌دانیم و در مجموعه ما این موضوع نهادینه شده است که باید بهترین استقبال را از مسافران و زائران داشته باشیم. ما سعی می‌کنیم بهترین خدمت را ارائه دهیم هرچند محدودیت‌هایی وجود دارد که امیدواریم به مرور رفع شود.